Van 2 naar 1 slaapje

Van 2 naar 1 slaapje. Aan de ene kant superfijn want je hebt weer meer ruimte om je dag in te delen. Aan de andere kant natuurlijk ook wel weer inleveren op je ‘eigen tijd’, want het is ook wel heel lekker als je baby op bed ligt ;). M, onze dreumes, is aan de late kant met de overgang als je naar de gemiddelde leeftijd kijkt. Maar er heeft zich een hoop afgespeeld in zijn leven dus dat extra dutje kon hij tot nu toe echt nog gebruiken.

Signalen dat je baby klaar is om van 2 naar 1 slaapje te gaan

Er zijn een aantal signalen die erop wijzen dat je baby / dreumes er klaar voor is om van 2 naar 1 slaapje over te stappen:

• vroeg wakker worden. Alles voor 6:00 wordt gezien als vroeg.
• een dutje overslaan.
• moeite hebben met in slaap vallen en misschien zelfs protesteren.
• je baby (of eigenlijk dreumes) is tussen de 15 en 18 maanden oud. Dit is een gemiddelde leeftijd! Sommige kinderen zijn eerder al toe aan een dutje minder en anderen juist weer later.

Deze signalen moet consistent aan de hand zijn. Vele slaapcoaches geven ongeveer twee weken aan als richtlijn zodat je zeker weet dat wat er gaande ‘echt’ is. Want laten we wel zijn, iedere baby wordt wel eens vroeg wakker of heeft wel eens moeite met in slaap vallen. Dat betekent niet direct dat ze klaar zijn om minder dutjes te doen, pas als het consistent is kun je er vanuit gaan dat ze klaar zijn om die stap te maken.

Let op!

Rond 12 maanden gaan veel baby’s door een slaapregressie. Je merkt dan dat het slapen ook op zijn kop staat en ziet signalen die passen bij bovenstaande. Iedere slaapcoach waar ik informatie heb gelezen over de overstap van 2 naar 1 slaapje geeft ook aan dat dit niet per sé hoeft te betekenen dat je baby klaar is voor 1 dutje. Vaak is het dan nog te vroeg voor die overgang en moet je baby alleen even door die regressie (ook wel slaapprogressie genoemd) heen om daarna weer in het ‘oude’ schema te vallen.

Een vriendin van mij heeft bij haar baby, toen zij 12 maanden was, inderdaad de keuze gemaakt om over te stappen naar 1 dutje. Haar dochter werd vroeg wakker, protesteerde bij naar bed gaan, had moeite in slaap te vallen, etc. Alle signalen waren dus aan de orde. Ze is toen enigszins cold turkey overgestapt op 1 dutje. En dit werkte volledig averechts; haar dochter werd alleen maar vermoeider en daarmee ook geen blije baby meer die lekker in haar vel zat. Uiteindelijk is ze toch weer terug gegaan naar 2 dutjes en kwam de rust weer terug. Pas veel later, rond 18 maanden bleek haar dochter echt klaar voor de overstap.

Hoe maak je de overstap van 2 naar 1 dutje?

Idealiter start het middagdutje om 12:30, op die manier valt het slaapje precies midden op de dag en heeft je baby zowel voor als na het dutje de beste spreiding van de wakkertijd. Bij 1 dutje is 5 – 5,5 uur wakkertijd passend. Maar, dit redt je baby niet van de één op de andere dag dus hier ‘moeten’ jullie langzaam naar toe werken. Je zult zien dat je baby het de ene dag wel trekt en de andere dag juist weer meer slaap (2 dutjes) nodig heeft.

Om de overstap te maken zijn er globaal gezien 2 routes, die je beide terugleest bij slaapcoaches. De ene route gaat uit van het wakker maken van je baby, en de andere niet.

Maak het ochtenddutje steeds korter

Je kunt het ochtenddutje steeds wat inkorten en kijken hoe je baby daarop reageert. Ga bijvoorbeeld van 1,5 uur naar 1 uur, naar 30 minuten. Je maakt je baby dan dus wakker na een bepaalde tijd. Hoe korter het ochtenddutje wordt, hoe meer het een powernap wordt met als doel de ochtend te overbruggen. Je kunt het middagslaapje dan weer wat eerder laten beginnen.

Verleg het ochtenddutje naar een steeds later moment

Je begint het ochtendslaapje steeds wat later waardoor er op een gegeven moment nog maar 1 slaapje overblijft op de dag.

Hoe hebben wij het aangepakt?

Bij ons is deze overgang zeer rommelig gegaan en heeft het ook erg lang geduurd, vanwege een aantal verschillende factoren.

We zijn gestart met het uitproberen toen we nog in Vancouver woonden en M zo’n 16/17 maanden oud was. Dit liep nog niet heel soepel. Al vrij snel gingen we twee weken op vakantie en daarna weer terug verhuizen naar NL. Dat waren dus nogal wat veranderingen. En daar wilde ik niet die overgang in forceren. We hebben het dus een aantal keer uitgeprobeerd maar zonder echt succes.

Eenmaal weer in NL wilde ik hem eerst ook maar even de tijd (en slaap) gunnen om te wennen aan het nieuwe huis, nieuwe plek, nieuwe mensen om hem heen, naar de crèche gaan, etc. Twee dutjes liepen perfect, hij sliep goed, hij was blij, dus ik had geen reden om die overstap te moeten maken. Bij ongeveer 19/20 maanden leek hij door een regressie te gaan en was slapen sowieso weer één groot drama, dus toen geen ruimte om ook nog de transitie naar 1 dutje te maken.

Toen hij bijna 21 maanden was zijn we naar Breda verhuisd. Wéér een verhuizing, weer een nieuw huis, nieuwe plek, nieuwe crèche, etc. Dus ook al was hij uit de regressie, hij had een hele hoop te verwerken en dus wilde ik hem niet ook nog die transitie aan doen. Zeker gezien hij weer goed sliep, ook met twee dutjes. En, zolang het slapen ’s nachts ook goed gaat, waarom zou je dan wat veranderen?

Nu bij bijna 22 maanden sliep hij op zijn opvangdagen 1 keer per dag en dat ging eigenlijk prima. Hij was wel moe maar redde het op zich prima tot het dutje en dan legde ik hem wel gewoon om 18:00 in bed. Toen ik hem op een dag thuis wel weer een keer een ochtenddutje had laten doen heeft hij het middagdutje overgeslagen met als gevolg een dreumes die 1,5 uur lang wakker in bed heeft gezeten en die met alles wat hij in zich had weigerde te slapen. De dag erna weer 1 dutje op de opvang wat weer prima ging en dat heb ik sindsdien eigenlijk aangehouden en gaat vooralsnog goed. Dus wat dat betreft kun je zeggen dat het bij deze laatste ‘poging’ zonder grote problemen is verlopen.

Tips & ervaringen bij de overgang van 2 naar 1 slaapje

• In het begin, bij de Vancouver periode, heb ik de lunch vervroegd naar 11:00/11:15 zodat M om 11:30/11:45 naar bed kon. Simpelweg omdat hij 12:30 echt niet zou redden. Dit werkte op zich goed maar had wel als gevolg dat hij rond 14:00 weer wakker was en dus om 18:00 weer in bed ‘moest’ liggen (na 4 uur wakkertijd). Soms was dit prima en soms zorgde dit voor een vroege ochtend de dag erna. Ik keek toen dus vooral ook naar hoe laat hij ’s ochtends wakker werd en als dit tussen 6:30 en 7:00 was besloot ik 1 dutje te doen. Bij alles daarvoor bood ik 2 dutjes aan. Kijk dus vooral naar hoe laat je baby wakker wordt en houd rekening met wat hij wel of niet al aankan qua wakkertijden.
• Laat je niet leiden door wat zou ‘moeten’ volgens de gemiddelden of door wat anderen vinden. Ik denk dat M er uiteindelijk pas écht klaar voor was nu, rond 21/22 maanden. Daarvoor kostte het toch teveel moeite en waren er allerlei elementen die voor een transitie niet handig waren. Ik merkte dat het nu ineens eigenlijk vrij makkelijk ging en dat hij goed de ochtend doorkomt.
• Hij is nu nog steeds wel moe tegen 12:00, ook afhankelijk van hoe laat hij wakker is geworden ’s ochtends. Dus afhankelijk daarvan leg ik hem ergens tussen 12:00 en 12:45 in bed.
• Bouw ’s ochtends een rustmomentje in zodat hij niet alleen maar aan het rondrennen en spelen is. In ons geval is dat even foto’s en filmpjes kijken op de telefoon. Hij kruipt dan bij me op schoot, gaat lekker tegen me aanliggen terwijl ik door de foto’s en filmpjes swipe. Dat vindt hij heerlijk.
• M gaat twee dagen per week naar de crèche, op die dagen gaat hij eigenlijk altijd mee in het ritme daar en doet 1 dutje. Op de andere dagen liet ik hem dus eerst regelmatig nog wel een ochtenddutje doen. Dat ging dan ook goed. Ik heb ook weleens dagen gehad dat hij zo vroeg wakker was dat ik bij de crèche dan vroeg of ze hem heel even op bed konden leggen ’s ochtends om te voorkomen dat hij oververmoeid zou raken. Dat was dan ook prima. Gewoon even per dag overleggen met je crèche tijdens de overgang van 2 naar 1 slaapje.
• Als hij wel maar 1 slaapje doet maar het is een wat kortere (omdat hij zichzelf bijvoorbeeld heeft wakkergepoept, komt regelmatig voor hier) dan leg ik hem ook gewoon vroeg in bed. Niet vroeger dan 18:00 en afhankelijk van hoe laat hij wakker is geworden. Vaak houd ik dan weer even een wakkertijd van 4 uur aan.
• Hoewel er wordt gezegd dat bij 1 dutje de wakkertijd 5 – 5,5 uur is, houd ik voor bedtijd een wat kortere nog aan. We hebben de overstap pas net gemaakt en ik merk dat hij echt na 4 uur wakker zijn wel moe is aan het einde van de dag. Dus ik houd een wakkertijd van ongeveer 4 – 4,5 uur aan, dat zal langzaamaan (vanzelf) wat langer worden.
• Bij 1 dutje maak ik hem wakker na 2,5 uur slaap, als hij zelf nog niet wakker is geworden. Op die manier houden we een fijne bedtijd in stand (tussen 18:00/18:30 en 19:30) en heeft hij ook goede nachten.
• Probeer oververmoeidheid te voorkomen! Ik heb echt gemerkt dat hij, als hij oververmoeid raakt nog zoveel slechter gaat slapen. De nachten worden dan ook slecht en dan raak je in een soort vicieuze cirkel. Liever 2 dutjes als het nodig is en/of vroeg naar bed in de avond.
• Kijk echt naar je eigen kind en wat hij nodig heeft of aangeeft. En kies de daarbij passende route om tot 1 dutje te komen. Uiteindelijk is niets slecht of fout, zolang het voor jullie maar werkt.

Ik moet zeggen dat dit voor ons een vrij pittige periode was met al die veranderingen en een regressie erbij. Maar, zolang je maar blijft bedenken dat het allemaal ‘een fase’ is kom je ook daar wel weer doorheen.

Hoe ging de overgang bij jullie?